OMSCHAKELEN 2018-2022

OMSCHAKELEN NAAR BIOLOGISCHE REGENERATIEVE LANDBOUW

Ons omschakelingsproces naar volhoudbare en biologische regeneratieve landbouw startte in het voorjaar van 2018. Op één van de eerste Voedselfamilies Zuid-Holland bijeenkomsten die BI-JOVIRA eigenaar Cornelis Mosselman toentertijd bezocht, sprak hij hoog in een imposant flatgebouw aan de Rotterdamse haven: ‘We gaan het gewoon doen.’ Niet wetende wat dit inhield. 

Gerealiseerd 2018-2021
Cornelis hield echter woord: hij is het gewoon gaan doen (en vanaf 2020 met hulp van zijn team). Hieronder vindt u in vogelvlucht het verloop van dit omschakelingsproces.

2018:

• 15 hectare reguliere landbouwgrond in omschakeling naar biologische teelt (de eerste 2 jaar mag een boer telen op deze grond in omschakeling, maar hij mag deze producten nog niet als biologische producten verkopen).
• Overige gronden landbouwkundig volledig op orde gebracht. Dit hield onder andere in: kavelpad verbreden, percelen egaliseren, greppel tot een watervoerende sloot maken en draineren.
• Leveringsrechten van de suikerbieten verkocht.
• Een aantal percelen landbouwgrond (die niet vlakbij onze boerderij lagen) afgestoten. Hierdoor kunnen we overzichtelijker en efficiënter werken. Bovendien verschafte het ons de financiële ruimte om het rigoureus anders te doen. We konden hierdoor onze korte termijn keuzes inwisselen voor lange termijn keuzes.
• Omschakelen naar akkers met permanente rijpaden. Het was ons streven om alle bewerkingen uit te voeren vanaf deze rijpaden. Qua oogsten lag hier een behoorlijke uitdaging, maar het lukte! Voor zover ons bekend oogstte BI-JOVIRA als eerste gras en klaver vanaf vaste, smalle rijpaden.

2019:

• Nog 21 hectare grond in omschakeling naar biologisch.
• Heel veel voorbereiding voor de eerste percelen met biologische strokenteelt in 2020.

2020:

• Eerste 15 hectare grond met biologische strokenteelt. We verbouwen bij strokenteelt de gewassen door elkaar heen in smalle stroken van 3 meter breed. De stroken bewerken we alleen vanaf de permanente rijpaden, die 10% van de oppervlakte vormen.
• Nog 14 hectare grond in omschakeling naar biologisch.
• Het bodemleven op onze akkers is dit jaar veel rijker dan voorheen.
• De bodem trekt hierdoor veel meer vogels aan.
• Ook is er een forse toename van het aantal insecten waarneembaar.
• En een duidelijk verbeterde biodiversiteit.
• Afnemers gevonden die in ons verhaal en onze producten geloven.

2021:

• 35 hectare biologische strokenteelt.
• Nog 14 hectare in omschakeling.
• We vonden een modus om de één na laatste schakel in de keten zo goed mogelijk te bedienen (we kunnen niet op grote schaal rechtstreeks aan consumenten leveren).
• De planten zijn krachtiger dan voorheen (zo hadden wij in 2021 een topopbrengst bij de pompoenen, terwijl collega-landbouwers een moeizame opbrengst hadden vanwege het vochtige najaar).
• Voor het eerst alle gewassen via permanente rijpaden geoogst. Klik hier voor een video
• Dit jaar is de basis voor een natuurlijk, gezond en goed boerenbedrijf definitief gelegd.

2022/2023:

• 49 hectare biologische strokenteelt (ons complete areaal).
• Ons boerenbedrijf nóg mooier maken door de natuur en voedselproductie meer met elkaar te verweven. Concreet zijn onze doelen daarvoor: 10% van ons areaal bebouwen met meerjarige gewassen en een meerjarig voedselbos creëren met daarbij een tiny houses community.
• Meer leren over biologische regeneratieve praktijken voor een betere plantgezondheid en meer biodiversiteit. En meer leren over hoe het invoegen van meerjarige gewassen en bomen hieraan bij kan dragen.

Onze bevindingen
Als eigenaar Cornelis Mosselman reflecterend terugkijkt op de omschakeljaren, overheerst de tevredenheid: ‘We hebben een rigoureuze transitie verricht, die in onze ogen nodig was om het bodemleven weer tot bloei te laten komen. Dit was een uitdaging, want de natuur is complex en soms grillig, maar ons vertrouwen in de God van het leven is niet beschaamd. Vooruitkijken blijven we soms best spannend vinden, maar in dit geval geldt: resultaten uit het verleden bieden vertrouwen voor de toekomst!’

Wanneer u elders op deze site de fraaie (drone)beelden van de prachtige, afwisselende en kleurrijke stroken in Ooltgensplaat ziet, begrijpt u volledig waarom Mosselman om wilde schakelen. Maar, deze omschakeling betrof niet alleen maar velden vol mooie, bloeiende bloemen en groeiende groenten. ‘We wisten vooraf dat de omschakeling gepaard zou gaan met leergeld en hoge ontwikkelingskosten. Met momenten was dit best lastig en frustrerend. Toch accepteerden we deze kosten, omdat het ons niet alleen om BI-JOVIRA gaat, we koesteren namelijk een warm hart voor de transitie die de Nederlandse landbouw in onze ogen zal moeten maken. We geloven dat onze zoektocht van een veel groter belang is, dan louter ons eigen belang.’

Naast het kostenaspect moesten Mosselman en zijn team ook voortdurend het wiel uitvinden. ‘Vrijwel niets in onze manier van werken bleef na de omschakeling hetzelfde. Veel zaken hebben we moeten leren en we moesten onszelf nieuwe vaardigheden eigen maken, zoals het verbouwen via stroken (strokenteelt). Nog maar heel weinig boeren werkten in 2018 via strokenteelt, het veranderde onze werkwijze volledig en het vereiste veel kennis om het goed te doen. Gelukkig groeide in de loop van de tijd ons zelfvertrouwen. Praktisch gezien gingen de dingen beter, maar bovenal ontbolsterde de natuur prachtig en functioneerde beter dan ooit tevoren. Zo hadden we in 2021 een topopbrengst bij de pompoenen, terwijl veel collega-landbouwers toen juist een zeer matige opbrengst hadden vanwege het vochtige groeiseizoen - onze bodem en pompoenen bleken weerbaarder. Al met al hebben we geleerd om zo min mogelijk in te grijpen in de natuur. Hierbij zoeken we steeds vaker de grens op.’